1.YENİ ZELANDA (1891-1900)
İngiliz denizciler, askerler ve yerleşimciler 19. yüzyılın ortalarından itibaren Yeni Zelanda’ya futbolu tanıttı. Organize turmuvaların yokluğunda, oyuncular ve hatta kulüpler genellikle futbol, ragbi, Viktorya (Avustralya) kuralları ve Gal futbolu arasında geçişler yaparak farklı formlarda oyunlar oynadılar.
The Northern Association Football Club of Dunedin 1888’de kuruldu ve bu kulübün “Avustralya ve Yeni Zelanda’daki en eski futbol kulübü” iddiası, kuruluşunu 1886 olarak kabul eden North Shore tarafından kabul edilmedi. İlk takımlarda oyuncu sayıları değişkendi ve tam olarak hangi oyunların karışımı olduğu da kayıtlarda belirsiz.
Wellington Futbol Federasyonu ise 1890’da kuruldu ve ertesi yıl ilk turnuvasını düzenledi. Dört kulübün katıldığı bu turnuvayı Petone Wanderers kazandı. Katılan diğer kulüpler Rovers, Queens Park ve Wellington Rowing Club’dı. Öte yandan 1890’da Canterbury, Wellington’u Christchurch’te ağırlamış ve 2-0 kazanmıştı. Sonraki yıl Wellington, Newtown Park’ta rövanş karşılaşmasında önemli bir kalabalık önünde 1-0 galip gelmişdi. Glasgow kentinden olan ve Yeni Zelanda’da iş yapan Robert Brown, bu karşılaşmayı izlemiş ve o akşam bir yemek sırasında eyaletler arasında rekabet için bir kupa sunacağını söylemişti.
1892’de Wellington’da Queens Park zafere ulaşırken bir önceki şampiyon Petone 4.sırada yer aldı. İlk olarak Christchurch’de oynanan ve Wellington tarafından kazanılan Brown Shield, turnuva kurallarına göre eyalet futbol şampiyonluğunun sembolü haline geldi. Bu turnuvada Canterbury, Otogo ve Auckland da vardı. 1893’te Petone Wanderers, Rowing Club ile birleşmişti ve bu yeni kulübün adı United oldu. Bu sezon turnuvada bütün karşılaşmaları kazanan Rovers başarılı oldu. Wellington’da düzenlenen Brown Shield’de Otago, Auckland’ı 4-1 yenerek şampiyon oldu.
1894 yılında ise Auckland bölgesinde Auckland United bütün karşılaşmalarını kazanarak şampiyon olurken diğer takımlar sırasıyla North Shore AFC, West End ve Grafton AFC’ydi. Wellington’da Swifts lige dahil olurken Rovers şampiyon Queens Park ikinci oldu. 1895’te ise Wellington’da takım sayısı arttı ve Thistle, Thorndon and Diamond FC eklendi; Swifts ikinci sezonunda şampiyon olurken Thistle ilk sezonunda ikinci oldu. Sonraki sezon United, 1897’de Diamond ligden çekilirken ilk iki sıra değişmemişti. Auckland bölgesinde her üç sezonda şampiyon United oldu. Brown Shield’de 1895 ve 1896’da Auckland, 1897’de Ruahine zafere ulaştı.
1898 yılında sezon öncesinde Thorndon ligden çekilirlen Petone dahil oldu ve Rovers şampiyonluğa ulaşırken Queens Park ikinci oldu. Auckland’da ise yine United şampiyon olurken Brown Shield’de de Wellington’a üstünlük sağladı. 1899’da Thistle ligden çekilirken Diamond geri dönmüştü ve ligi de ikinci sırada tamamlamışlardı. Birinci bir önceki sezon gibi yine Rovers olmuştu. Bu sezon Brown Shield düzenlenmedi. Auckland bölgesinde United’ın üstünlüğü devam etmekteydi. 1900 yılına gelindiğinde ise Diamond, bu sefer Rovers’a geçerek zafere ulaştı. Auckland bölgesinde ise Grafton şampiyonluğu elde etti. Brown Shield’de Otago bölgesi zafere ulaşırken bu bölgenin 1894’ten itibaren düzenlenen turnuvasının detay sonuçları bulunmuyor ancak şampiyonları belli: Hep Roslyn zafere ulaşmış, sadece 1898 yılında Wakari şampiyon olmuş.
***
2. AVUSTRALYA (1894-1900)
1875’den itibaren İngilizler arasında bazı futbol oyunlarına rastlansa da oyun kuralları kapsamında Sidney’de kaydedilen ilk karşılaşma, 14 Ağustos 1880’de Parramatta Common’da The Wanderers ve Kings School ragbi takımının üyeleri arasında gerçekleşti. Avustralya’daki ilk futbol kulübü olarak kabul edilen The Wanderers, 3 Ağustos 1880’de İngiliz göçmen John Walter Fletcher tarafından kuruldu. Daha sonra, Fletcher, 1882’de de Avustralya’da futbolun ilk idari yönetim organı ve Birleşik Krallık dışında ilklerden biri olan New South Wales English Football Association (Yeni Güney Galler İngiliz Futbol Federasyonu)’ı kurdu ki bu birlik Güney İngiliz Futbol Futbol Birliği olarak da anılır.
1883’te Avustralya’daki halen faal olan en eski kulüp Balgownie Rangers kuruldu; kulüp şu anda Illawarra bölge liginde mücadele ediyor. Aynı yıl ilk sömürgelerarası karşılaşma, bir Viktorya karması ile komşu New South Wales’den bir karma arasında East Melbourne Cricket Ground’da oynandı.
Futbol Avustralya’da büyümeye devam ederken, John Fletcher’ın New South Wales futbol federasyonu diğer eyaletlere kendi yönetim organlarını kurmaları için ilham verdi. 1884’te Victoria, Anglo-Australian Football Association (Anglo-Avustralya Futbol Federasyonu)’nı, Queensland, Anglo-Queensland Football Association (Anglo-Queensland Futbol Birliği) ve (şimdi Queensland Futbolu) ve Northern New South Wales (Kuzey Yeni Güney Galler), Northern District British Football Association (şimdi Northern New South Wales Football) takip etti 1896’da ise Batı Avustralya Futbol Futbol Federasyonu kuruldu.
1894 yılında başlayan Brisbane Charity Cup, Queensland’de bölge çapında futbol rekabetinin başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Queensland İngiliz Futbol Federasyonu’nun kuruluşundan sadece beş yıl sonra, 1894’te düzenlendi. O zamanlar İngiliz Futbolu olarak anılan futbol, sadece on yıl önce başlayan düzenli fikstürlerle Queensland’de (Avustralya futbolundan sonra) en popüler ikinci spor haline geldi. Brisbane Charity Cup o zamanlar ülkenin en önemli ve en uzun süredir devam eden futbol yarışmalarından biri olmuştu. 1894’ten itibaren turnuvada şampiyon olan takımlar sırasıyla Rosebanks, Normans, Ipswich Rovers, Rosebanks, Dinmore Bush Rats, Dinmore Bush Rats olurken 1900’de bir turnuva düzenlenmedi.