Bu sayfada Britanya dışındaki ülkelerde futbol organizasyonlarının tarihi ile diğer önemli konular, büyük rekabetler yer alacak…
ARGENTINE PRİMERA DİVİSİON (1891)
Dünya Ligleri Tarihinde bugün aslında sıra İrlanda Ligindeydi, ancak Britanya dışına çıkmak adına Arjantin’e bir torpil yaptım. Tabii Arjantin’de de ligi kuranlar Britanyalılar ve 1891’de St. Andrew’s Scots Okulu’ndan Alex Lamont’un önderliğinde beş takımlı bu ligde ilk karşılaşmalar Buenos Aires FC – St.Andrew’s ve Old Caledonias – Belgrano FC. arasındaydı. Karşılaşmalar iki devreli lig usulü oynandı. Lig sonunda Old Caledonias ve St.Andrew’s 13’er puan topladı ki iki puanlı sistem uygulanmıştı. Lig sonunda oynanan final karşılaşmasında ise St.Andrew’s, Old Caledonias 3-1 yenerek şampiyonluğa ulaştı. St.Andrew’s İskoç göçmenlerin kurduğu Arjantin’in aynı zamanda en eski özel okuldan çıkma bir kulüptü.
Takip eden yıl bu lig devam ettirilemedi ve bir yıl boş atlandıktan sonra 1893’de Alexander Watson Hutton tarafından lig yeniden başlarken Argentine Football Association (AFA) kuruldu ki Hutton’a Arjantin futbolunun babası olarak bakılıyor. Buenos Aires & Rosario Railway bu yeni ligde eskiden kalan tek kulüptü ve ligi sonuncu sırada tamamladılar. İki puanlı sistemde çift devreli lig usulü oynanan ligde Lomas Athletic büyük bir üstünlükle şampiyon olurken, Flores Athletic ikinci, Quilmes Rovers üçüncü, English High School dördüncü olmuştu. Bu kulüplerin hepsi Buenos Aires kulüpleri ve çim hokeyi, rugby gibi sporlarla birlikte futbolun da oynandığı ortamlardı. Bu takımlardaki bütün oyuncular İngilizdi. Lomas Athletic takip eden 5 sezonda da şampiyonluğu elde etti. Aslında ülkemiz de dahil dünyanın birçok yerinde benzer hikayeler olduğunu görüyoruz.
Lomas Athletic hayatına daha çok rugby kulübü olarak devam ederken bütün bu kulüplerden adı bilinen Quilmes Athletico Arjantin 2.Ligi olan Primera B’de devam ediyor. Günümüzde isimlerini bildiğimiz bu görseldeki AFA kulüplerine ise daha var.
NETHERLANDS EERSTE KLASSE WEST FINAL LEAGUE (1890)
Dünya Ligleri’nin tarihçelerine bakmaya devam ediyoruz. İngiltere (1888), İskoçya (1890), Kuzey İrlanda (1890) ve Arjantin (1891)’den sonra sırada Hollanda var. Hollanda’da 1888’den itibaren Amsterdam, The Hague, Haarlem ve Rotterdam’dan 7 kulüp bir lig mücadelesinde yer aldı, ancak karşılaşmalar eşit bir şekilde tamamlanmadığı için bu 2 sezon şampiyonun ilan edilmedi.
Ülkenin batısından kulüplerin yer alması itibariyle Eerste Klasse West yani Batı Ligi denen bu ilk ligin 1890-91’de tamamlanan ilk sezonunda beş kulüp yer almıştı. HVV Den Haag birinci olurken Koninklijke HFC Haarlem ikinci olmuştu. RAP Amsterdam üçüncü olurken iki Rotterdam’dan Olympia ve VV Concordia dördüncü ve beşinci olmuşlardı. Bu iki kulüp sonraki sezon birleşip RC en VV Rotterdam adını almış ve sadece iki sezon sonra da kapanmıştı ki zaten o iki sezon lig yine tamamlanamamıştı.
Batı Liginin daha sonra düzene girmesiyle birlikte 1896-97 sezonundan itibaren ise Eerste Klasse Oost yani Doğu Ligi kuruldu. Bu ligin ikinci sezonundan itibaren Batı ve Doğu Şampiyonları play-off oynayarak Hollanda Şampiyonunu belirlemeye başladı. Aşağıda 1897-98 sezonunda yer alan kulüplerin yanlarında parantez içinde yazan yıllar kuruluş ve eğer varsa kapanış yılları.
Doğu Liginde Vitesse Arnhem (1892 – …) şampiyon olurken Go Ahead Wageningen (1886 – …) (daha önce Batı Liginde yer almıştı) ikinci, Quick Nijmegen (1888 – …) üçüncü, UD Deventer (1875 – …) dördüncü ve PW Enschede (1885 – …) ise beşinci olmuştu. Batı Liginde ise şampiyon RAP Amsterdam’dı ve diğer takımların sıralaması şu şekildeydi: 2. Sparta Rotterdam (1888 – …) 3. HBS Den Haag (1893 – …) 4. Haarlem (1889 – …) 5. Rapiditas Rotterdam (1887 – 1906) 6. HVV Den Haag (1883 – …) 7. Celeritas Rotterdam (Sadece o sezon oynadı).
RAP Amsterdam
RAP Amsterdam ve Vitesse Arnhem arasında oynanan finali ise RAP 4-2 kazanarak 1897-98 sezonu şampiyonluğuna ulaştı. Bir sonraki sezon da şampiyon olacak olan RAP, 1914’de kapandı, birkaç kulüp de başka yıllarda. Birçok kulüp günümüzde alt kümelerde devam ederken Vitesse Arnhem, Haarlem, Sparta Rotterdam hala üst liglerde karşılaştığımız kulüpler…